Chả rươi là một món ăn đặc sản của vùng đồng bằng Bắc Bộ, Việt Nam, đặc biệt nổi tiếng ở các tỉnh Hải Dương, Hải Phòng, Quảng Ninh. Món ăn này thường được chế biến vào mùa rươi, mang hương vị thơm ngon đặc trưng và trở thành món ăn không thể thiếu trong mâm cơm của người dân miền Bắc.
Hướng dẫn làm món chả rươi đúng cách
Nguyên liệu làm món chả rươi (dành cho 4 người ăn)
- Rươi: 1 kg
- Thịt lợn nạc vai: 300 gr
- Trứng: 4 quả (có thể lựa chọn trứng gà hoặc trứng vịt)
- Hành lá: 3 nhánh
- Ớt: 2 trái
- Rau thì là
- Lá lốt
- Vỏ quýt
- Dầu ăn
- Gia vị: bột ngọt, tiêu, bột canh, hạt nêm, nước mắm
1. Sơ chế
Rươi mua về cho vào chậu nước khuấy nhẹ rửa, rồi lọc qua rây để ráo nước. Sau đó, làm lông rươi theo cách dân gian: cho rươi vào nước ấm 40 độ, khuấy nhẹ cho rụng lông rồi lọc qua rây, để ráo nước. Chú ý: Không khuấy mạnh làm rươi vỡ bụng, mất chất bổ dưỡng.
Gia vị không thể thiếu trong món chả rươi là vỏ quả quýt hôi vừa tăng hương vị vừa cân bằng âm dương. Vì rươi mang tính hàn lại sống bùn cát, đáy nước nên rất dễ nhiễm độc. Mà vỏ quýt hôi chứa tinh dầu tiêu hàn, khử độc. Vỏ quýt hôi rửa sạch, lạng bỏ phần xơ trắng bên trong. Sau đó thái nhỏ.
Chọn phần thịt lợn sấn vai xay nhỏ. Thường tỷ lệ rươi nhiều hơn thịt, trứng thì vị rươi đặc trưng và càng nổi. Hành lá, thì là rửa sạch, thái nhỏ. Hành khô băm nhỏ, ớt bỏ hạt thái nhỏ (nếu nhà có trẻ nhỏ thì bỏ ớt).
2. Chế biến
Cho rươi, thịt cùng vỏ quýt vào âu lớn. Nêm 1 thìa canh nước mắm ngon, 2 thìa cà phê hạt tiêu, 2 thìa cà phê hạt nêm vào đánh đều. Sau đó cho hành lá, thì là, ớt, hành khô và trứng vào đánh đều cho tan. Không nên đánh nhuyễn quá vì khi ăn mất đi cảm giác bùi ngậy của rươi.
Dùng mỡ lợn rán là ngon nhất khi rán chả rươi. Đun nóng mỡ lợn, múc từng thìa hỗn hợp rươi thịt đổ vào chảo, dàn ra hình tròn. Chả rươi nhanh chín nên khi ngả vàng là được. Không nên rán kỹ quá vì khi ăn bị xác khô.
3. Yêu cầu thành phẩm
Chả rươi dậy mùi thơm đặc trưng, khi ăn cảm nhận rõ vị ngọt thơm, bùi béo. Món này ăn kèm rau sống, bún tươi chấm nước mắm vắt chút chanh ớt, hạt tiêu hoặc cầu kỳ hơn làm nước mắm chua ngọt thêm chút đu đủ, cà rốt.
Chú ý:
- Chả rươi chỉ rán một lần và ăn nóng. Vì thế, món chả rươi thường ăn nóng tại bàn, ăn tới đâu rán tới đó.
- Tùy theo từng vùng miền mà cách chế biến chả rươi khác nhau. Ở Thái Bình thì cho nhiều gia vị như vỏ quýt hôi, lá lốt, rau răm, lá gừng non, khế chua vắt bớt nước, ớt. Ở Hải Phòng thêm lá gấc non. Còn ở Nghệ An thì có hành tăm, củ nghệ tươi, vỏ quýt, lá gừng, măng tươi, mùi tàu...
- Ở một số vùng miền Bắc cầu kỳ hơn khi chế biến: Đầu tiên cho chả rươi lên lá chuối áp trên chảo cho se mặt rồi mới đem rán chút mỡ lợn thì vị thanh mềm, đỡ dầu mỡ hơn.
Thông tin khác
Nguồn gốc con rươi
Rươi là một loài động vật không xương sống, thuộc ngành Giun đốt. Chúng thường sống ở vùng nước lợ, vùi mình trong lớp bùn cát. Hình dáng của rươi khá giống với giun đất nhưng cơ thể phân đốt rõ ràng hơn.
- Môi trường sống: Rươi thường sinh sống ở các vùng cửa sông, đầm phá, nơi nước lợ và có nhiều bùn cát. Chúng thích nghi với môi trường sống có hàm lượng muối thấp và giàu chất hữu cơ.
- Phân bố: Ở Việt Nam, rươi phân bố chủ yếu ở các tỉnh ven biển Bắc Bộ như Hải Dương, Hải Phòng, Quảng Ninh. Đây cũng là những địa phương nổi tiếng với món chả rươi thơm ngon.
- Mùa vụ: Rươi có mùa sinh sản nhất định, thường vào mùa thu (tháng 9, 10, 11 âm lịch). Đây cũng là mùa cao điểm để đánh bắt và chế biến rươi.
Tại sao Rươi lại quý hiếm
- Môi trường sống bị thu hẹp: Do quá trình đô thị hóa và ô nhiễm môi trường, diện tích rừng ngập mặn và các vùng đất ngập nước bị thu hẹp, ảnh hưởng đến môi trường sống của rươi.
- Mùa vụ ngắn: Rươi chỉ xuất hiện trong một thời gian ngắn trong năm, nên việc khai thác cần được kiểm soát để bảo đảm nguồn lợi lâu dài.
- Kỹ thuật đánh bắt: Việc đánh bắt rươi đòi hỏi kỹ thuật cao và kinh nghiệm, không phải ai cũng làm được.
Giá trị dinh dưỡng
Rươi không chỉ là đặc sản mà còn là nguồn thực phẩm giàu dinh dưỡng. Chúng chứa nhiều protein, vitamin và khoáng chất, tốt cho sức khỏe.